Fot.1. od lewej Marian Ostrowski , Tadeusz Zarodkiewicz , Kazimierz Jakubowski, Witold Gołota. Wężewo rok 1975.

W poprzednich artykułach z tego cyklu pisaliśmy przede wszystkim o początkach Ochotniczej Straży Pożarnej w Wężewie i przedstawialiśmy najstarsze zdjęcia, dokumenty oraz rozmawialiśmy ze znawcą historii pożarnictwa z naszego regionu Krzysztofem Kowalskim. W tej części, z okazji przypadającej w tym roku 100. rocznicy powstania OSP w Wężewie, przypominamy człowieka, który uosabia i nierozerwalne wiąże się z obchodami w 1975 r. „umownego”50-lecia naszej jednostki OSP, Prezesa Witolda Gołotę.

Witold Gołota urodził się 17 kwietnia 1926 r. w Wężewie, Jego rodzice to Piotr i Kazimiera Gołota z d. Piotrowska. Miał dwie siostry, starszą Anielę (po mężu Augustyniak) i młodszą Zofię (po mężu Smętek). Naukę rozpoczął w Szkole Powszechnej (Podstawowej) w Wężewie. Gdy miał 13 lat jego edukacja została przerwana, ponieważ rozpoczęła się II wojna światowa.W pierwszej połowie 1941 r. w Wężewie (i nie tylko), rozpoczęła się kolejna represyjna akcja niemiecka skierowana przeciwko ludności polskiej. Całe rodziny zostały wywiezione na roboty przymusowe do III Rzeszy, a z Wężewa konkretnie do Prus Wschodnich. Taki los spotkał, niemalże całą rodzinę Gołotów. Witold Gołota został robotnikiem przymusowym w pruskiej miejscowości Kildajny (aktualnie Braniewo) na Mazurach, w maju 1941 r. Jego „pracodawcą” był Robert Ross, który prowadził gospodarstwo rolne.

Fot. 2 Witold Gołota z siostrą Anielą rok 1941

W maju 1952 roku ożenił się z Teresą Kozłowską z Wężewa, krawcową. W krótkim czasie po ślubie, dzięki dużej pomocy rodziców (działka) i teściów (finanse) zbudował, jako jeden z pierwszych w Wężewie, dom z tzw. szlaki, czyli żużla z cukrowni w Krasińcu. W domu tym aktualnie mieszka rodzina  Grzeszczaków.  Małżeństwo Witolda i Teresy Gołotów było przez wiele lat w Wężewie liderem we wdrażaniu nowości technicznych i postępu. To Oni, jako pierwsi, posiadali dom z hydroforem, łazienką i bieżącą wodą w kuchni i w łazience, czarno-biały telewizor, węgierski motocykl „Panonia” i samochód „Warszawę”.  Po zakupieniu telewizora dom Gołotów przez kilka lat pełnił funkcję kina. Wiele osób do nich przychodziło, aby oglądać filmy i ciekawsze programy. Witold Gołota wiele pomagał mieszkańcom Wężewa w załatwianiu spraw urzędowych, pisaniu pism, uzyskiwaniu tzw. przydziałów na materiały budowlane, węgiel i inne artykuły.

Kariera Witolda Gołoty rozwijała się dość szybko, ponieważ już niedługo objął kierownictwo i został prezesem „GS Krasne”. Tak szybki awans umożliwiło mu dokształcanie się w zakresie księgowości i zarządzania, posiadane umiejętności oraz zapisanie się do PZPR w lipcu 1961 roku. Trzeba podkreślić, że takie były realia lat w PRL, każdy kto obejmował wyższe stanowisko musiał należeć do partii. W listopadzie 1974 roku został sekretarzem do spraw organizacyjnych, a w latach 1975-1977 był również członkiem egzekutywy w Gminnym Komitecie PZPR w Krasnem. Po tych latach wycofał się z władz PZPR w Krasnem i zajął się, oprócz swojej pracy zawodowej w „GS”, przede wszystkim działalnością w OSP. Przez całe dorosłe życie Witold Gołota pracował w Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Krasnem, przez wiele lat, jako jej prezes, dbając o jej pracowników ,zaopatrzenie, wyniki finansowe i rozwój.

Fot. 3. Witold Gołota Prezes „GS” Krasne

Na walnym zebraniu w dniu 30 listopada 1957 roku, w wieku 31 lat, został prezesem Zarządu Ochotniczej Straży Pożarnej w Wężewie i był nim nieprzerwanie przez 21 lat do roku 1978. Zrezygnował z bycia prezesem OSP w Wężewie, ponieważ już w 1976 r. został wiceprezesem, a w następnej kadencji prezesem, Zarządu Gminnego Oddziału Ochotniczej Straży Pożarnej w Krasnem.

Przez 21 lat bycia prezesem Zarządu OSP w Wężewie, wspólnie ze zmieniającymi się członkami zarządu i druhami oraz druhnami, zrobiono wiele. Można powiedzieć, że to był złoty czas dla strażaków i Wężewa. Najważniejsze wydarzenia i inwestycje z tego okresu były następujące:

– nadanie sztandaru dla jednostki OSP w Wężewie ( 1.06.1975 r.),

– rozbudowa i remont remizy (zakończony 1967 r.),

– wybudowanie basenu strażackiego (około 1968-1969),

– remonty dróg w Wężewie za pieniądze strażaków i mieszkańców (1975 r.),

– budowa wieży sygnalizacyjnej (1971 r.),

– nabycie 3 samochodów strażackich (1964, 1975, 1978 ), wielkiej ilości sprzętu, w tym aparaty powietrzno-oddechowe.

Warto również podkreślić, że dzięki Witoldowi Gołocie Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Krasnem zbudowała w Wężewie pawilon handlowy.

W tamtych czasach członkowie młodzieżówki strażackiej wyjeżdżali na obozy szkoleniowe ppoż. do Łosic a starsi druhowie na szkolenie na naczelników, np. do Mińska Mazowieckiego.

Największym wydarzeniem w życiu jednostki OSP w Wężewie w tamtym okresie było otrzymanie Sztandaru 1 czerwca 1975 r. w („umowne”) 50-lecie. Oto oryginalne przemówienie Witolda Gołoty podczas tej uroczystości na łące, aktualnie naprzeciwko domu Państwa Sidorzak.

Przemówienie Witolda Gołoty –Wężewo, 01.06.1975 r.

Otwieram uroczystość 50-lecia powstania Ochotniczej Straży Pożarnej w Wężewie i witam gorąco przybyłych na dzisiejszą uroczystość, witam żyjących jeszcze założycieli i strażaków z tamtych lat, serdecznie witam delegacje przybyłych jednostek straży, zaproszonych gości, młodzież i dzieci. Witam mieszkańców Wężewa i wszystkich obecnych przybyłych na dzisiejszą uroczystość.

Szanowni zebrani,

Nie możemy zapomnieć o tych, których śmierć wyrwała z naszych szeregów, a włożyli duży wkład w działalności straży. Jednym z najbardziej aktywnych był były naczelnik, jeden z założycieli, druh Antoni Zarodkiewicz, który ostatniej nocy przed wyzwoleniem Wężewa został zamordowany przez hitlerowców.

Druh Błaszczak Franciszek do ostatnich minut swego życia był oddanym i aktywnym działaczem w rozwoju nie tylko tutejszej jednostki, lecz całej rodziny strażackiej.

Dwa lata temu odprowadziliśmy na pobliski cmentarz byłego naczelnika Benedykta Zarodkiewicza cieszącego się dobrą opinią i zaufaniem wśród przełożonych i podwładnych.

Odeszli na zawsze druhowie jeszcze w pełni sił: Antoni Zarodkiewicz syn Edwarda, Ignacy Ostrowski, Cienkowski Edward. Oddajmy wszystkim tym hołd minutą ciszy.

Szanowni zebrani:

W dniu jubileuszu Ochotnicza Straż Pożarna w Wężewie posiada duży dorobek. Już w dwa lata po powstaniu straży, tj. w 1927 r., wybudowana została remiza strażacka. Duży wkład finansowy włożył były dzierżawca majątku Żbiki, ówczesny prezes straży druh Adam Cichowski. Wyposażenie, jakie straż posiadała w tamtych latach, to sikawka ręczna, drabiny wykonane własnoręcznie, bosaki, toporki i hełmy. Dzwonem alarmowym była odkładnia pługowa. Do ognia jechano taborem konnym. Pomimo tak prymitywnego sprzętu, w porównaniu z obecnym, to dzięki wyszkoleniu i ambicji strażaków, na zawodach w Ciechanowie w roku 1935 nasza jednostka zajęła czołowe miejsce odbierając, jako nagrodę zegarek kieszonkowy. W latach przedwojennych jednostka straży pożarnej w Wężewie współzawodniczyła przeważnie z OSP Węgrzynowo, Bogate i Krasiniec, które reprezentowały także wysoki poziom.

Nadszedł okres okupacji, okres terroru i prześladowań. Zamknięto wszelkie organizacje, lecz straż nie przestała istnieć. Działała w podziemiu. Dowodem tego może być fakt, że niektórzy strażacy narażając własne życie przechowali potajemnie hełmy, toporki i inny sprzęt, który był niezbędny do gaszenia pożaru.

Już w 5 lat po wyzwoleniu straż zaczęła swą działalność oficjalnie. Początkowo, z przyczyn obiektywnych, jako wyposażenie mieliśmy jedynie pozostałość z okresu przedwojennego, to co strażacy przechowali. W roku 1950 były naczelnik Czesław Błaszczak dużym staraniem zdobył wóz konny typu strażackiego i motopompę typu 200. Ten sprzęt straż otrzymała bezpłatnie.

Dynamiczny rozwój straży nastąpił od roku 1964. W ciągu jednego roku wybudowana została nowa remiza strażacka i został zakupiony samochód „Lublin”. W późniejszym okresie został pobudowany zbiornik przeciwpożarowy. Oprócz pomocy finansowej ze strony państwa, a szczególnie ze strony Rady Gromadzkiej w Krasnem, duży wkład wnieśli strażacy w czynie społecznym. W roku 1974 w zamian za kupiony samochód „Lublin” otrzymaliśmy z komendy Powiatowej Straży Ciechanów samochód z beczkowozem. Obecny majątek trwały straży wynosi około 1 000 000 zł. Osiągnięcia, drodzy druhowie z Wężewa, mamy duże. Nie powinniśmy ich niweczyć a nadal je powiększać.

Dzięki wybudowaniu nowej remizy, w okresach żniwnych strażacy, przy współpracy z Gminną Spółdzielnią, idą z pomocą rolnikom, organizując opiekę nad dziećmi. Już w roku bieżącym wartość czynów społecznych wykonanych przez strażaków wyniesie koło 20 tys. zł, a do końca roku suma ta zostanie podwojona. Dalszym zamierzeniem straży i mieszkańców wsi Wężewo jest wykonanie utwardzenia nawierzchni drogi do wagi buraczanej Żbiki-Wężewo i drogi do lasu oraz częściowe sfinansowanie światła ulicznego we wsi.

Apel do drużyny młodzieżowej dziewcząt i chłopców: systematycznie podnoście swoje kwalifikacje w szkole, w pracy zawodowej i w straży pożarnej.

Do Was strażacy, ochotnicy wsi Wężewo, apeluję abyśmy nie zawiedli założycieli OSP i uważam, że nie zawiedziemy. Dołożymy wszelkich starań, aby działalność naszą wykonywać sumiennie, z prawdziwym duchem strażaka.

Szanowni druhowie i pozostali goście, dzisiejsza uroczystość obchodzona jest w rocznicę 30-lecia odzyskania niepodległości Polski. Państwo nasze ludowe dużo pomaga w rozwoju wszystkich organizacji społecznych, wszystkich pracujących. Nie zapomina o ochotniczej straży pożarnej. Wydatkuje duże fundusze na rozwój naszej ambitnej organizacji. Nie ma dzisiaj w całym naszym państwie ludowym żadnej jednostki strażackiej chcącej pracować, która nie skorzystałaby z pomocy Państwa.

Generalnym naszym zadaniem, jako strażaków, jest kontrola i ochrona przeciwpożarowa. W całym kraju ginie w pożarach mienie wartości wielu milionów złotych. Naszymi bezpośrednimi zadaniami są przeglądy zagród wiejskich, uświadamianie dorosłych i dzieci o zagrożeniach pożarem, stała kontrola prewencyjna i propagandowa.

Kończąc tę krótką kronikę uważam, że wszystkie zebrane tu jednostki naszej chlubnej organizacji, jak i publiczność, dołożą wszelkich starań, aby założenia partii i rządu w dziedzinie pożarnictwa były na co dzień przestrzegane.  

             Zarząd OSP Wężewo

                                                                 Obywatelu Naczelniku

                                                                      Gminy Krasne

Dziękujemy Wam za wręczony sztandar, który stał się symbolem do dalszej pracy w aktywizacji pożarnictwa.

My, jako jednostka Straży Pożarnej Wężewo, zobowiązujemy się sumiennie wykonywać swoje obowiązki należące do obywatela Polski Ludowej. Jeszcze bardziej będziemy stać na straży zabezpieczenia przeciwpożarowego i zapewniamy Cię Drogi Gospodarzu, że nie dopuścimy do pożaru w naszym terenie.

Prezes OSP w Wężewie Witold Gołota zmarł po długiej i ciężkiej chorobie w szpitalu powiatowym w Ciechanowie w dniu 28 marca 1992 roku. Nie pozostawił po sobie potomstwa, jego małżeństwo było bezdzietne. Pochowany został na cmentarzu parafialnym w Krasnem. W pamięci członków rodziny, współpracowników, przyjaciół, znajomych i starszych mieszkańców Wężewa i gminy Krasne pozostał jako człowiek życzliwy, bezkonfliktowy, kreatywny i przedsiębiorczy.

Zarządy Ochotniczej Straży Pożarnej w Wężewie i ich działalność za czasów Prezesa Witolda Gołoty ( na podstawie zachowanych dokumentów )

W dniu 30 listopada 1957 roku sporządzono „Ankietę” do rejestracji Ochotniczej Straży Pożarnej dla Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej Wydział Społeczno -Administracyjny w Warszawie, gdzie informowano, iż właśnie 30 listopada 1957 roku odbyło się Walne Zebranie członków Ochotniczej Straży Pożarnej w Wężewie. Na tym zebraniu został przyjęty statut, ogłoszony zarządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 18 lipca 1957 roku. Na tym samym zebraniu wybrano zarząd. 12 lutego 1959 roku Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej Urzędu Spraw Wewnętrznych w Warszawie, ul. Filtrowa nr 67, zarejestrowało OSP w Wężewie, przez wpisanie do rejestru stowarzyszenie nabyło osobowość prawną i mogło obok właściwej nazwy używać dodatku „Stowarzyszenie Zarejestrowane”.

Według zachowanych protokółów z Walnych Zebrań z lat 1957-1978 , tj. w okresie pełnienia przez Witolda Gołotę funkcji prezesa OSP w Wężewie pozostałymi członkami zarządu byli następujący druhowie:

^a wg ankiety do rejestracji OSP

^b Nowym prezesem został wybrany Tadeusz Zarodkiewicz

Daty, uchwały, protokóły i listy obecności z Walnych Zebrań i zebrań zarządu w latach 1967 – 1978

1. 21 lutego 1967 r.
2. 26 lutego 1968 r. (przewodniczący Alojzy Wronowski)
3. 18 marca 1973 r. ( przewodniczący Witold Gołota)
4. 20 grudnia 1974 r.(…)
5. 20 grudnia 1975 r. (…)
6. 8 marca 1976 r.(…)
7. 18 marca 1977 r. ( przewodniczący Zygmunt Augustyniak)
8. 19 stycznia 1978 r.( …)
9. 22 listopada 1978 r. (skład zarządu bez zmian)

Protokół z Walnego Zebrania w dniu 26.02.1968 r.

         Uchwalono udostępnienie sali dla szkoły oraz Koła Gospodyń i Koła ZMW za opłatą w wysokości 200 zł. Pomimo to należy złożyć podanie przynajmniej na 2 tygodnie przed planowaną zabawą. Uchwałą zobowiązujemy się do terminowego umieszczania na szkolenia. Zastępca poruszył sprawę przychodzenia na zabawy w mundurach. Podjęto uchwałę o zwiększenie drużyny, przy dotacji swoich funduszy na zakupy mundurów.

Ponadto podjęliśmy się dobudowanie do remizy pomieszczenie na bufet w zakresie własnych funduszy, ponieważ stare pomieszczenie postanowiliśmy przekazać na magazynek dla Klubu Rolnika.

29  czerwca 1973 r. odbyło się posiedzenie zarządu po śmierci Naczelnika Benedykta Zarodkiewicza i ustalono, iż dnia 15 lipca 1973 roku odbędą się wybory nowego naczelnika .

Protokół z posiedzenia zarządu OSP w Wężewie w dniu 29.06.73 r.

Na posiedzeniu obecny był naczelnik gminy ob. Sobczak.

Na posiedzeniu była poruszona sprawa wydatków w czasie pogrzebu byłego naczelnika OSP Zarodkiewicza Benedykta, wydatki 1350 zł, 2 wieńce plus podróż 150 zł, koszt orkiestry 2500 zł, zakup trumny 1300 zł.

Została ustalona data 15.07.73 r. zebrania ogólnego w sprawie wyboru naczelnika. Została podjęta uchwała malowania sali. Wronowski został zobowiązany poprawić dach pod syreną. Błaszczak Józef został zobowiązany zgodzić malarza.

Protokół z Walnego Zebrania w dniu 20.12.1975 r.

Zgromadzenie Walne otworzył Prezes OSP Wężewo druh Gołota Witold.

Przedstawił sprawy finansowe organizacji, tzn. przychód i rozchód za rok 1974. Przychód za rok 1974 wynosił 22000 zł. Sprawozdanie z działalności Komisji Rewizyjnej przedstawił przewodniczący Komisji Rewizyjnej druh Cieślak Tadeusz nie stwierdzono żadnych niedociągnięć w pracy skarbnika OSP druha Szczyglaka Romana. W dyskusji zabrał głos Komendant Drużyny młodzieżowej, poruszył sprawę umundurowania drużyny żeńskiej.

Dalej zabrał głos Naczelnik OSP Wężewo druh Zarodkiewicz Tadeusz poruszając sprawę umundurowania ćwiczebnego i bojowego dla członków.

Podczas dyskusji druh Alojzy Wronowski podał wniosek ażeby Komisja Rewizyjna przynajmniej raz na kwartał przedstawiła stan kasy tzn. przychód i rozchód i zapoznania z tym stanem członków OSP. Dalej w dyskusji zabrał głos przedstawiciel Komendy Pow. Straż Pożarnej ob. Nowotczyński Zygmunt. Dziękował za wzorową sumienną pracę oraz dobre wyniki w wyszkoleniu bojowym naszej jednostki. Na wniosek umundurowania dla drużyny żeńskiej i umundurowania bojowego członków ob. Nowotczyński dał wyczerpującą odpowiedź. Sprawa wynagrodzenia dla kierowcy konserwatora została wyjaśniona przez przedstawiciela Komendy Pow. Str. Pożarnych ob. Nowotczyńskiego. Kierowcę finansuje Komenda Pow. W Ciechanowie przelewem do Urzędu Gminy w Krasnem.

Przewodniczący zebrania przedstawił plan działalności organizacji na rok 1975 następująco: zwerbować 5 nowych członków do OSP. Rozszerzyć działalność z drużyną młodzieżową. Wybudować ubikację przy budynku OSP czynem społecznym. Zwiększyć ilość przeprowadzonych zbiórek ćwiczebnych. Wartość czynów społecznych na rok 1975 ma wynieść 28000 zł. Plan działalności organizacji na rok 1975 został jednogłośnie przyjęty przez wszystkich członków OSP.

Na zakończenie zebrania naczelnik OSP wręczył świadectwa I stopnia Strażaka Ochotnika. 

Następny odcinek „Ściana Tradycji” już wkrótce …

Z poważaniem

Naczelnik Krzysztof Wyszkowski

k.wyszkows@wp.pl

Bibliografia:

1. http://www.straty.pl/pl/szukaj, Wyszukiwanie osób represjonowanych Witold  Gołota
2. Archiwum OSP w Wężewie: Zdjęcia i materiały dotyczące OSP w Wężewie
3. Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej, AP Warszawa, KG PZPR w Krasnem, 1, k. 316-317
4. Wspomnienia Bożeny ( z domu Augustyniak) i Mirosława Cesarz
5. Wspomnienia Bogdana Zarodkiewicza
6. Wspomnienia Kazimierza Kozłowskiego
7. Wspomnienia Sabiny Błaszczak ( mojej babci ) 

         Na zakończenie artykułu kierujemy apel i wielką prośbę do wszystkich sympatyków OSP w Wężewie.Dnia 4 września 2021 roku będziemy obchodzić 100-lecie naszej jednostki.  Jeżeli podoba się Państwu nasza działalność i chcecie ją wesprzeć, w tym szczególnym dla nas wydarzeniu, prosimy o pomoc finansową w formie wpłat na konto w

Banku BGŻ BNP Paribas Spółka Akcyjna Oddział w Przasnyszu, ul. Św. St. Kostki 11,

nr : 86 2030 0045 1110 0000 0264 2680

z tytułem wpłaty: 100 lecie OSP w Wężewie

Bez Państwa hojności w tych trudnych czasach ciężko nam będzie uczcić godnie ten jubileusz.

Dziękujemy Firmie Tenex Sp. z o.o. z Puchał-Raszyna  i dwóm anonimowym darczyńcom za dokonanie wpłat.

Z poważaniem

Zarząd OSP w Wężewie