W środę 8 kwietnia 2020 roku dostaliśmy na skrzynkę OSP pierwszą wiadomość Messenger od Redaktora Naczelnego Kuriera Przasnyskiego następującej treści :

„Witam, jestem nowym redaktorem naczelny Kuriera Przasnyskiego

Chciałbym zapoczątkować cykl artykułów o jednostkach OSP z powiatu przasnyskiego”

„Zgodzili by się Państwo”

Oczywiście zgodziliśmy się odpowiedzieć na pytania , które nadeszły 28 kwietnia . Było nam bardzo miło, iż cykl artykułów o jednostkach OSP w Powiecie Przasnyskim zaczyna się właśnie od Wężewa . Ze względu na to żeby, nie konkurować ze sprzedażą gazety, która ukazała się 12 maja 2020 roku umówiliśmy  się udostępnić treść wywiadu na naszej stronie internetowej tydzień po publikacji Kuriera Przasnyskiego.

Ci co nie kupili gazety mają możliwość przeczytania oryginalnego tekstu wysłanego do redakcji gazety .

Zapraszamy !!!

Wywiad dla Redaktora Naczelnego Kuriera Przasnyskiego Szymona Wyrostka

Na początku dziękuję Panu Redaktorowi za możliwość przedstawienia czytelnikom Kuriera Przasnyskiego historii i działalności Ochotniczej Straży Pożarnej w Wężewie.

• Kiedy została założona jednostka OSP Wężewo i kto wchodził w skład pierwszego Zarządu jednostki?

Bardzo dobre pytanie, na które nie tak łatwo odpowiedzieć, ponieważ jednostka o nazwie „OSP w Wężewie” pojawiła się po raz pierwszy w zaświadczeniu z dnia 26.03.1930 r. ze szkolenia w Krasnem, które odbył naczelnik Władysław Zarodkiewicz. Organizacja pożarnicza, którą mamy zaszczyt kontynuować, została utworzona w prawdopodobnie we wrześniu 1921 roku pod nazwą OSP Żbiki – Wężewo i była ona kontynuatorką wcześniejszej organizacji tj. Straży Ogniowej, sięgającego korzeniami końca XIX wieku i wchodzące od 1916 roku w skład Związku Floriańskiego,. Potwierdzenie tej daty znajduje się w książce Jerzego Pełki pt. „Dzieje ochotniczego pożarnictwa w powiecie ciechanowskim” (1882 – 2002) wydanej w 2002 r. W 1921 r. odbył się w Warszawie zjazd zjednoczeniowy różnych organizacji strażackich z byłych trzech zaborów, na którym powołano nową organizację pod nazwą Związek Główny Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej. Na tym zjeździe był na pewno pierwszy Prezes OSP Żbiki-Wężewo Adam Cichocki, wybitna postać naszego regionu tamtych czasów, ziemianin, członek kilku organizacji rolniczych i patriotycznych, współzałożyciel Gminnego Komitetu Obywatelskiego utworzonego w 1915 roku. Dzięki niemu w czasie I wojny światowej uratowano od głodu wielu ludzi. Chcę dodać, iż Straże Ogniowe istniały na naszych terenach przynajmniej od końca XIX wieku. Do tej organizacji należeli strażacy z Przasnysza i kilku okolicznych miejscowości. Są dowody, że straż z Zielonej należała przynajmniej od 1917do Związku Floriańskiego, choć do OSP wstąpiła w 1924 roku. Straż w Krasnem też istniała przed I wojną światową, a wstąpiła do OSP w 1922 roku, rok po naszej jednostce. Były Naczelnik OSP w Wężewie w latach 90. XX wieku, druh Mieczysław Zarodkiewicz twierdzi, że straż w Wężewie istniała dużo wcześniej przed 1921 r. Jestem przekonany, że tak mogło być. Jednak, nie mając dokumentów lub podpisanych zdjęć, musimy przyjąć, że Ochotniczą Straż Pożarną Żbiki – Wężewo utworzono w 1921. Tę datę uznajemy za początek naszej organizacji i przygotowujemy się do obchodów jej 100 –lecia, we wrześniu 2021 roku.

Skład pierwszego zarządu OSP Żbiki-Wężewo na razie jest znany tylko częściowo, ponieważ po powstaniu warszawskim Niemcy spalili Bibliotekę Krasińskich, w której archiwizowane były „nasze” dokumenty. Wiemy, że pierwszym prezesem był na pewno Adam Cichocki, który zmarł w 1927 roku. Naczelnikiem W. Brachocki a później Antoni Zarodkiewicz, który został zamordowany w 1945 roku przez gestapo. Członkami zarządu byli Franciszek Błaszczak i Ignacy Ostrowski. W skład jednostki wchodzili druhowie Jan Błaszczak, Edmund Szczyglak, Franciszek Szczyglak, bracia Zarodkiewicze oraz większość uczestników wojny polsko-bolszewickiej z Wężewa. Chcę podkreślić iż poszukiwania trwają i już w kłódce będziemy wiedzieli coś więcej.

• Ilu członków początkowo liczyła jednostka i jak zmieniła się liczba druhów na przestrzeni lat?

Po roku 1921 członkami OSP Żbiki – Wężewo byli przede wszystkim kombatanci wojny polsko – bolszewickiej. Zapraszam na naszą stronę internetową, tam są wszystkie, dostępne nam informacje odnośnie walczących w niej osób z Wężewa. Było dużo byłych żołnierzy z tej wojny, którzy wstąpili w szeregi straży w Wężewie, jednakże trzeba zauważyć, że przedwojenni strażacy z naszego regionu, między innymi z Przasnysza, odpowiedzieli na wezwanie Związku Floriańskiego do wstępowania strażaków w szeregi Armii Ochotniczej gen. Hallera, a po wygranej wojnie powrócili w szeregi straży. Był taki wymóg, iż do OSP w Wężewie mógł wstąpić tylko mężczyzna po odbyciu służby wojskowej. Kobiet nie obejmował ten wymóg.

Z dostępnych nam dokumentów wynika, że na przestrzeni lat liczba strażaków istotnie się nie zmieniała i była na podobnym poziomie. Jedynie w czasie II wojny światowej – jak wszystkie organizacje – przestała formalnie istnieć i zeszła do podziemia, a jej największy rozkwit był w latach 70. XX wieku, kiedy istniało kilka drużyn pożarniczych: męska, żeńska, młodzieżowa i dziecięca. Obecnie w naszej straży jest razem 30 druhów i druhen.

• Jaki był pierwszy wóz bojowy OSP w Wężewie? Jak zmieniało się Wasze wyposażenie na przestrzeni lat?

Pierwszym wozem bojowym był wóz strażacki na drewnianych kołach ze stalowymi obręczami, zaprzęgany w dwa konie, i pompa ręczna zakupiona przez Tadeusza Bojanowskiego, dzierżawcę majątku wsi Żbiki, kolejnego prezesa OSP Żbiki-Wężewo. Do ciągnięcia wozu potrzebne były 2 konie. Użyczali ich strażacy – ochotnicy, Franciszek Szczyglak, Franciszek Błaszczak i Ignacy Ostrowski. W 1950 roku, staraniem ówczesnego naczelnika Czesława Błaszczaka został zakupiony nowy wóz dwukonny z motopompą typu 200. Niedługo później zostały nabyte do niego opony gumowe, pierwsze we wsi, co było wielkim wydarzeniem. Jeszcze większym wydarzeniem było zakupienie w 1964 roku od Ludowego Wojska Polskiego i przyprowadzenie z jednostki z Opola samochodu marki Lublin, po którego pojechał naczelnik Stanisław Wenda. Niestety, pojazd ten nie posiadał zbiornika na wodę, ale był to pierwszy samochód strażacki w regionie. W zamian za Lublina w 1975 roku od Komendy Straży w Ciechanowie otrzymaliśmy Stara A26P, niedługo później, w 1978 roku otrzymaliśmy nowy samochód marki Jelcz, który służył nam ponad 30 lat. W 2008 roku staraniem naczelnika Tomasza Grzeszczaka wymieniono go na samochód marki Mercedes, który służy nam do dziś. Pierwsze trzy samochody otrzymaliśmy staraniem ówczesnych zarządów, ale przede wszystkim kolejnego wielkiego prezesa w naszej jednostce Witolda Gołoty. Był On także wieloletnim prezesem gminnym OSP w Gminie Krasne i Prezesem Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Krasnem.

Wyposażenie na przestrzeni lat zmieniało się ciągle, od drewnianych beczek na wodę i blaszanych wiader, które do czasu wybudowania remizy w 1927 r. stały w pogotowiu razem z tłumicami, bosakami i drabinami w kuźni, po sprzęt z „ludowego Państwa”, który – jak na przykład motopompa – w niektórych przypadkach sprawdza się nadal na zawodach strażackich, w XXI w.. Do roku 1965 sygnał na zbiórkę czy alarm pożarowy dawał dźwięk odkładni z pługa uderzanej ręcznie stalowym prętem, zawieszonej na drewnianej „wieży”. Dopiero w lipcu 1965 r. otrzymaliśmy syrenę elektryczną a nowoczesną wierzę metalową postawiliśmy na początku lat 70 XX w. W miarę naszych możliwości wymieniamy stary sprzęt na nowy, przy pomocy własnych środków, z Gminy Krasne i obecnie z programów rządowych. Myślę, że mogłoby być lepiej, bo odstajemy bardzo od jednostek w innych gminach czy regionach, lecz cieszymy się z tego, co mamy, bo tylko dzięki pracy i aktywności mamy sprzęt, by ratować życie i mienie, bo taki jest cel istnienia OSP i do tego jesteśmy przygotowani i szkoleni.

• W którym roku została wybudowana pierwsza strażnica? – Kto był inicjatorem jej budowy?

Pierwsza remiza powstała w 1927 roku na działce Franciszka Błaszczaka, który przekazał ją straży. Inicjatorem i głównym sponsorem był pierwszy prezes OSP Żbiki-Wężewo zarządca majątku w Żbikach Pan Adam Cichocki. Sponsorem był także dzierżawca majątku wsi Żbiki Pan Tadeusz Bojanowski, późniejszy prezes i dobrodziej naszej jednostki. Nie wiadomo, czy Pan Adam Cichocki zobaczył swoje dzieło, bo zmarł w 1927 roku. Pierwsza remiza była drugim budynkiem murowanym w Wężewie, jak na ówczesne lata bardzo nowoczesnym. Składała się z dwóch pomieszczeń i pełniła kilka funkcji. Pierwsze pomieszczenie było salą zebrań, zabaw tanecznych itp., a drugie – garażem dla wozu konnego, warsztatem i magazynem sprzętu. Remiza była kryta blachą ocynkowaną, co na tamte czasy było rozwiązaniem nowoczesnym, ale drogim. W czasie II wojny, we wrześniu 1939 roku, pełniła funkcję szpitala dla żołnierzy polskich a później niemieckich. Tę samą funkcję pełniła jeszcze raz w 1944-45 roku dla żołnierzy niemieckich a później sowieckich. Przetrwała do 1964 roku, po którym została zmodernizowana i powiększona przez ówczesny zarząd i członków straży. W 1967r. nastąpiło jej ponowne otwarcie. Obecnie mamy remizę piętrową , zbudowaną pod koniec lat 80. XX wieku.

• 

• Kiedy został nadany Wam sztandar, kto był jego fundatorem?

Nadanie sztandaru nastąpiło 1 czerwca 1975 r., w spóźnioną o 4 lata „50 rocznicę istnienia” OSP w Wężewie. W skład komisji nadania sztandaru wchodziły wszystkie okoliczne straże pożarne, ówczesne rady zakładowe firm z Krasnego i okolic. Wręczenie nastąpiło przed remizą przez ówczesnego naczelnika Gminy Krasne i Pierwszego Sekretarza Partii z Gminy Krasne, a później uroczystości przeniosły się na pobliską łąkę, gdzie wydarzeniu temu towarzyszyły kiermasze, loterie i inne atrakcje.

• Największy pożar, z jakim walczyła jednostka OSP w Wężewie lub inne zagrożenie miejscowe?

Wiemy, że każde zdarzenie czy pożar postrzegane jest przez poszkodowane osoby, jako największe w ich życiu. Dlatego do każdego takiego zdarzenia podchodzimy indywidualnie i oczywiście z wielkim szacunkiem. Od niespełna 10 lat prowadzimy rejestr i szczegółową statystykę wyjazdów do zdarzeń. Z kroniki, dokumentów i opowieści starszych druhów wiemy, że największym wyzwaniem, jakie mieliśmy, był pożar torfowisk pod Ostrołęką w latach 90. XX wieku. Druhowie z Wężewa opowiadali o mrożących scenach, jakie widzieli, np. po przejeździe kilku pojazdów strażackich po płonącym podłożu, ziemia zapadła się i uwięziła samochody strażackie i ludzi pod powierzchnią. Strażaków uratowano, lecz pojazdy już nie. W ostatnich latach były też wyjazdy do ościennych gmin i powiatów, do usuwania skutków nawałnic i/lub podtopień. Ostatnim dużym pożarem w Wężewie był pożar w 2014 roku domu mieszkalnego Pana Włodzimierza Błaszczaka. Bardzo przeżywaliśmy to zdarzenie ,ponieważ bardzo duże straty poniósł nasz mieszkaniec wsi.

Inne zagrożenie miejscowe, o które Pan pyta, wynika z tego, że Wężewo leży przy bardzo ruchliwej drodze prowadzącej na Mazury. Mamy coraz więcej niebezpiecznych sytuacji, kolizji i wypadków drogowych. Nawołujemy w podaniach do Starosty Przasnyskiego o modernizację naszych skrzyżowań, które nie są przystosowane do współczesnego ruchu. Niestety, do tej pory nasze starania nie odniosły skutku, a to bardzo boli.

• Jakie sukcesy na swoim koncie ma OSP w Wężewie – zawody sportowo-pożarnicze, inne sukcesy?

Jeśli chodzi o zawody sportowo-pożarnicze, to mamy ich bardzo dużo, nie sposób powiedzieć o wszystkich, więc powiem o najstarszych i najmłodszych. Najstarszym zanotowanym sukcesem w zawodach w gminie Zalesie, czyli obecnej Gminy Krasne, było zajęcie pierwszego miejsca, 3.07.1927 roku pokonując OSP Krasne. Następnie na zawodach w Ciechanowie w 1935 roku, za zajęcie czołowego miejsca, dostaliśmy „uwaga”…. zegarek kieszonkowy. Ostatnio w 2019 roku na gminnych zawodach w Krasnem zajęliśmy drugie miejsce za druhami z Krasnego.

Jeżeli chodzi o inne sukcesy OSP w Wężewie, to powiem nieskromnie, że nie sposób ich zliczyć. Mogę jedynie pokrótce powiedzieć, co wydarzyło się w ostatnich kilku latach. Zaczęło się w 2012 roku od otwarcia świetlicy w remizie, na I piętrze. Tam właśnie od początku odbywają się liczne turnieje (bilardowe, szachowe,), zebrania, strefy kibica oraz spotkania wigilijne i praktycznie wszystkie imprezy okolicznościowe w naszej jednostce. W świetlicy jest także: Ściana Tradycji OSP w Wężewie i biblioteka, którą nazywamy „Mini biblioteką Północnego Mazowsza”. Pomieszczenia remizy udostępniamy Kołu Gospodyń Wiejskich, które stworzyło możliwości organizowania uroczystości rodzinnych. Mamy stronę internetową, gdzie przedstawiamy bardzo ciekawe i dobrze oceniane felietony, wywiady oraz artykuły historyczne z naszego regionu. Największym sukcesem cyklicznym w naszej jednostce jest impreza pt. „Kolędowanie w Wężewie”. W tym roku zorganizowaliśmy ją po raz 8. Myślę, że każdy, kto się interesuje wydarzeniami kulturalnymi w naszym powiecie, powinien wiedzieć, co to za wydarzenie. Ostatnie kolędowanie było dla nas szczególne, bo uhonorował nas swoim patronatem Marszałek Województwa Mazowieckiego Pan Adam Struzik.

Jednorazowym wydarzeniem, w którym nikt nam nie dorównał, pod nazwą „Razem ku Niepodległości”, był spływ kajakowy rzeką Wisłą, około 1000 km, prawie od jej źródła aż do ujścia, w okresie od 15 sierpnia do 1 września 2018 roku. Celem spływu było uczczenie 100 lat niepodległości Polski. Płynęliśmy w kajakach, w formie sztafetowej. W organizację i udział w spływie zaangażowanych było wiele osób, od notabli gminnych po zwykłych obywateli z naszej gminy i nie tylko. To było piękne wyzwanie, któremu kibicowali chyba wszyscy z naszej gminy. Za organizację tej imprezy otrzymaliśmy nominację do ogólnopolskiej strażackiej nagrody Floriany 2019 . Chcę podkreślić że w naszym regionie jesteśmy jedyną strażą , którą spotkał ten zaszczyt. OSP w Wężewie dowiodła na przestrzeni lat, że dzięki ludziom, których ma w swoich szeregach, sprosta praktycznie każdemu wyzwaniu.

• Jaki jest obecny skład Zarządu? Ilu druhów liczy jednostka? Czy i ilu macie druhów honorowych?

Mam zaszczyt przedstawić obecny skład zarządu Ochotniczej Straży Pożarnej w Wężewie, tj.:

– prezes – Robert Grzeszczak

– naczelnik – Krzysztof Wyszkowski

– zastępca naczelnika – Bartosz Smosarski

– sekretarz – Jacek Czerwiński

– skarbnik – Michał Gołota

– gospodarz – Sławomir Wronowski

– kronikarz – Karolina Gołota

Jednostka liczy obecnie 30 druhów, w tym 8 druhen i 5 druhów honorowych.

Korzystając z okazji, jeszcze raz pragnę podziękować Kurierowi Przasnyskiemu w imieniu Zarządu Ochotniczej Straży Pożarnej w Wężewie za objęcie patronatem prasowym naszego „Kolędowania w Wężewie”.

Z poważaniem

Naczelnik Krzysztof Wyszkowski

k.wyszkows@wp.pl

Biblioteka

1 Złota księga OSP Wężewo 1962 rok

2 Kronika OSP Wężewo 2012 rok

3 Archiwum OSP Wężewo

4 Historia OSP Wężewo autorstwa Bogdana Zarodkiewicza 2012 rok

5 Jerzey Pełka pt. „Dzieje ochotniczego pożarnictwa w powiecie ciechanowskim” (1882 – 2002) wydanej w 2002 r.

6 Biblioteka Narodowa: „Przegląd Pożarniczy „wydanie czerwiec –lipiec 1920 rok Nr 10-14

7 Zdjęcia z gazety Kurier Przasnyski wydanie z12 maj 2020 rok