Kazimierz Kozłowski

Wybory do Sejmu i Senatu oraz referendum odbyły się 15 października br..

W przedwyborczej kampanii komitetów wyborczych było wiele obietnic, propagandy, dyskusji, emocji i oczekiwań, co istotnie wpłynęło na jeszcze większe zróżnicowanie preferencji między wyborcami miast i wsi, starszymi i młodszymi, bardziej i mniej wykształconymi, mieszkającymi we wschodniej i centralnej oraz zachodniej stronie Polski a nawet wśród razem zamieszkujących członków rodziny. Zarysował się wyraźny podział większości dorosłego społeczeństwa na dwie główne grupy: jedna – preferująca dotychczas rządzące partie (PiS + Suwerenna Polska), i druga – preferująca partie opozycyjne i uznająca konieczność zmiany władzy. Przedwyborcze sondaże wskazywały, że obydwie grupy są prawie jednakowo liczne a wyniki wyborów i referendum w skali kraju nie były przesądzone.

Teraz wyniki wyborów i referendum są już powszechnie znane. Mnie, jako wężewiaka mieszkającego w Puławach, zainteresowało jak głosowali moi krajanie, tj. wyborcy w Wężewie oraz w sąsiednich i okolicznych miejscowościach. Postanowiłem więc zapoznać się z tymi wynikami oraz z wynikami głosowań w całej gminie Krasne, powiecie przasnyskim, okręgu nr 16 i w całym kraju. Mając tę ciekawą dla mnie wiedzę, uznałem za celowe napisanie niniejszego artykułu i zaproponowanie Zarządowi OSP w Wężewie zamieszczenia go na stronie internetowej tej straży. Mam nadzieję, że artykułem tym zainteresuję część czytelników tej strony i skłonię do przemyśleń, refleksji i wyciągnięcia własnych wniosków. Poza tym wydaje mi się, że artykuł ten nadaje się do kronik Wężewa i Krasnego oraz że może on stanowić dodatkowe źródło informacji o wyborach w 2023 r. Zaznaczam, że nie jestem członkiem żadnej partii, staram się być dobrze poinformowanym i obiektywnym, korzystam z różnych źródeł informacji i że troszczę się nie tylko o aktualne ale i o przyszłe pokolenia Polaków.

1. Wybory do Sejmu

W wyborach do Sejmu Gmina Krasne należała do okręgu wyborczego nr 16, dla którego Państwowa Komisja Wyborcza przydzieliła (już dawno temu) 10 mandatów poselskich i w skład którego weszło 10 powiatów: ciechanowski, gostyniński, mławski, płocki, płoński, przasnyski, sierpecki, sochaczewski, żuromiński, żyrardowski oraz miasto Płock na prawach powiatu. Na terenie kraju było 41 okręgów wyborczych do Sejmu.

W gminie Krasne utworzono 3 obwody wyborcze z komisjami w lokalach szkół podstawowych: nr 1 – w Krasnem, gdzie głosowali wyborcy z Wężewa, nr 2 – w Milewie-Szwejkach i nr 3 – w Zielonej. W obwodzie nr 1 poza Wężewem znalazły się następujące wsie: Augustów, Helenów, Krasne, Krasne-Elżbiecin, Mosaki-Rukle, Łyszkowo, Zielonki, Mosaki-Stara Wieś, Godacze, Iłówko, Zalesie, Żbiki, Żbiki-Gawronki, Żbiki-Antosy i Żbiki –Starki.

Najważniejsze dane liczbowe dotyczące wyborów do Sejmu przedstawiłem w tabelach nr 1 i 2.

Tabela nr 1. Informacje o wyborcach

Z tabeli tej wynika również, że frekwencja w gminie Krasne była niższa o: 0,84 punktu % niż w powiecie przasnyskim, 4,11 punktu % niż w okręgu nr 16 i aż o 6,51 punktu % niż średnia w kraju. Frekwencja ta była również niższa o 3,15 punktu % od średniej krajowej we wsiach, która wynosiła 71,02 %.

Tabela nr 2. Procentowy podział głosów na kandydatów ogólnopolskich komitetów wyborczych

Z tabeli tej wynika, że trzy ostatnie komitety wyborcze nie uzyskały w skali kraju wymaganego minimum poparcia, tj. 5 % (w przypadku komitetu koalicji to wymagane minimum wynosi 8 %) i ich kandydaci nie wzięli udziału w rozdziale mandatów poselskich metodą d’Hondta*. Metoda ta stwarza możliwość uzyskania większej liczby mandatów komietom, które uzyskały wyższe niż średnie poparcie, niż przy podziale proporcjonalnym do liczby uzyskanych głosów.

*Metoda d’Hondta polega na tym, że liczby głosów uzyskanych w okręgu przez poszczególne komitety wyborcze, które uzyskały wymagane minimum poparcia, dzieli się przez kolejne liczby naturalne, tj. 1,2,3 itd. i z uzyskanych w ten sposób wszystkich zbiorów wyników dzielenia (ilorazów) wybiera się tyle najlepszych z nich ile mandatów przydzielono na dany okręg. W ten sposób ustala się ilu kandydatów z każdego komitetu otrzyma mandat posła. Mandat posła w poszczególnych komitetach uzyskują ci kandydaci, którzy uzyskali największą liczbę głosów.

Kandydaci, którzy uzyskali mandat posła w okręgu wyborczym nr 16

• KW PRAWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ – 5 mandatów:

BORTNICZUK Kamil, CICHOLSKA Anna Ewa, MAŁECKI Maciej, OZDOBA Jacek Dawid, WĄSIK Maciej Roman

• KKW KOALICJA OBYWATELSKA PO .N IPL ZIELONI – 3 mandaty:

GAPIŃSKA Elżbieta Teresa, KIERWIŃSKI Marcin Piotr, KRZEMIŃSKI Adam

• KKW TRZECIA DROGA PSL-PL2050 SZYMONA HOŁOWNI – 2 mandaty:

ORLIŃSKI Mirosław Adam, ZGORZELSKI Piotr

Wśród tych osób nie ma posła z powiatu przasnyskiego. Szkoda!

2. Wybory do Senatu

W wyborach do Senatu gmina Krasne należała do okręgu nr 39, który obejmował 5 powiatów: ciechanowski, mławski, płoński, przasnyski i żuromiński. Z każdego okręgu wybierany był tylko 1 senator, ten który uzyskał największą liczbę głosów. Na terenie kraju było 100 okręgów wyborczych, tj, tyle ilu jest senatorów w Senacie.

Tabela nr 3. Wyniki głosowania na kandydatów do Senatu w okręgu wyborczym nr 39

Mandat senatora uzyskał Krzysztof Bieńkowski* z komitetu wyborczego PiS, były starosta przasnyski. Wielkie gratulacje!

*Krzysztof Bieńkowski „urodził się 30 stycznia 1980 r. w Przasnyszu.

W 2004 r. ukończył studia na Wydziale Ekonomii i Zarządzania Politechniki Koszalińskiej. Odbył studia podyplomowe z zakresu informatyki, zarządzania oświatą i zarządzania służbą zdrowia, a także studia doktoranckie z zakresu metodologii badań w naukach ekonomicznych na Akademii Finansów w Warszawie.W latach 2004–2016 pracował jako nauczyciel i pedagog szkolny w Liceum Ogólnokształcącym im. KEN w Przasnyszu. Od 2016 do 2018 r. kierował Delegaturą Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Ciechanowie.W 1998 r., w wieku 18 lat, kandydował w zorganizowanych przez Radę Miejską Przasnysza wyborach na burmistrza tego miasta. W latach 2006–2023 sprawował mandat radnego Rady Powiatu Przasnyskiego, w okresie 2006–2010 pełnił funkcję jej przewodniczącego, a od 2010 do 2014 r. – wiceprzewodniczącego. W latach 2018–2023 był starostą powiatu przasnyskiego.Został odznaczony m.in.: Brązowym Krzyżem Zasługi, Srebrnym Medalem „Za Zasługi dla Pożarnictwa”, brązową odznaką „Zasłużony dla Ochrony Przeciwpożarowej”, Odznaką Honorową PCK IV stopnia i odznaką „Serce Legionu”.”

Z poszczególnych komitetów wyborczych mandat senatora uzyskało 41 kandydatów z Koalicji Obywatelskiej, 34 z PiS, 11 z Trzeciej Drogi, 9 z Nowej Lewicy i 5 z Paktu Senackiego (kandydaci niezależni). Frekwencja w wyborach do Senatu była minimalnie (o 0,07 %) niższa niż do Sejmu i wyniosła 74,31 %.

3. Głosowanie w Referendum

Równocześnie z wyborami parlamentarnymi odbyło się referendum, w którym wyborcy mieli odpowiedzieć na 4 pytania:

1. Czy popierasz wyprzedaż majątku państwowego podmiotom zagranicznym, prowadzącą do utraty kontroli Polek i Polaków nad strategicznymi sektorami gospodarki? (96,49% NIE)
2. Czy popierasz podniesienie wieku emerytalnego, w tym przywrócenie podwyższonego do 67 lat wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn? (94,61 % NIE)
3. Czy popierasz likwidację bariery na granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Białorusi? (96,04 % NIE)
4. Czy popierasz przyjęcie tysięcy nielegalnych imigrantów z Bliskiego Wschodu i Afryki, zgodnie z przymusowym mechanizmem relokacji narzucanym przez biurokrację europejską? (96,79 % NIE)

Warunkiem ważności referendum była co najmniej 50 % frekwencja w skali kraju. Jednak znaczna część wyborców, biorących udział w wyborach do Sejmu i Senatu, nie pobrała kart do głosowania w referendum, w związku z czym w skali kraju frekwencja była poniżej 50 % i wyniki referendum (podane tuż za pytaniem) nie są wiążące. Szczegółowe wyniki frekwencji przedstawione są poniżej w tabeli nr 4.

Tabela nr 4. Informacja o frekwencji w referendum

Z danych w tej tabeli wynika, że frekwencja w gminie Krasne była znacznie wyższa niż w powiecie przasnyskim, w woj. mazowieckim i w całym kraju (aż o 14,7 punktu %, tj. prawie 1,36 razy).

4. Podsumowanie

Z przedstawionych powyższej wyników głosowań wynika, że wyborcy w obwodzie nr 1 w gminie Krasne, do którego należało Wężewo, głosowali:

– bardzo podobnie jak w całej gminie Krasne,

– głównie na kandydatów z komitetów wyborczych PiS, Trzeciej Drogi i Koalicji Obywatelskiej (tego można było się spodziewać),

– wyraźnie inaczej niż w powiecie przasnyskim, okręgu nr 16 i średnio w kraju, zdecydowanie preferując kandydatów z komitetu wyborczego PiS (ok. 1,7x więcej głosów)

i deprecjonując (negując) kandydatów z komitetu wyborczego Koalicji Obywatelskiej (około 3x mniej głosów) oraz Nowej Lewicy (około 2x mniej głosów),

– na komitet wyborczy Trzeciej Drogi i pozostałe komitety prawie tak samo jak średnio w kraju.

Skala preferowania i deprecjonowania (negowania) kandydatów z poszczególnych komitetów wyborczych była dla mnie jednak sporym zaskoczeniem.

Wyniki głosowań i frekwencja w gminie Krasne nie są wyjątkowe, czy szczególnie wyróżniające się, ale istotnie różnią się od ogólnopolskich. Podobnie głosowano w bardzo wielu wsiach, szczególnie na terenach wschodniej i centralnej Polski.

W większości badań i analiz jest tak, że jeśli jakiś wynik istotnie różni się od wartości średniej, to nasuwa się pytanie, dlaczego?

Na podstawie informacji z badań sondażowych exit poll Ipsos w dniu wyborów i statystyk powyborczych wydaje mi się, że na tak różniące się od średnich krajowych wyniki głosowań w gminie Krasne złożyło się wiele przyczyn, z których za najważniejsze i najbardziej prawdopodobne uważam:

1. „Kupienie” wyborców świadczeniami socjalnymi (13 i 14 emerytura, wysokie podwyżki emerytur, rent i najniższej płacy, 500+, 300+)
2. Bardzo „skąpe” informacje lub ich brak w mediach państwowych na temat wzrostu zadłużenia Państwa, wysokiej inflacji, nieprzestrzegania prawa, nepotyzmu i wielu innych niekorzystnych dla społeczeństwa skutków rządzenia w okresie ostatnich 8 lat
3. Większy niż średni w kraju udział wyborców w starszym wieku (powyżej 50 lat), którzy dobrze pamiętają korzystne zmiany, jakie zaszły po 1989 roku
4. Mniejszy niż średni w kraju udział wyborców młodych (18 – 35 lat), który nie znają dobrze sytuacji gospodarczej i ekonomicznej kraju przed 1989 rokiem
5. Mniejsze niż średnie w kraju docenienie wpływu roli Unii Europejskiej na poziom życia ludności i przemian w kraju
6. Agresywną kampanię wyborczą PiS w mediach państwowych i kościelnych oraz straszenie społeczeństwa negatywnymi skutkami przejęcia władzy przez opozycję
7. Przekonanie i wiara wyborców, że informacje podawane przez media państwowe (Telewizja Polska, Polskie Radio, lokalna prasa), kościelne (Radio Maryja, Telewizja „Trwam”) i niezależne są tylko prawdziwe i tylko pełne
8. Bardziej ograniczony niż średni w kraju dostęp do mediów niezależnych i Internetu
9. Bardziej łagodne niż średnie w kraju odczucie skutków wzrostu cen (inflacji) ze względu częściowo własne produkty spożywcze i własne domy
10. Niższy niż średni w kraju poziom wykształcenia wyborców
11. Ocena aktualnych władz w gminie, powiecie i województwie.

Z informacji uzyskanych od jednego z wyborców, na wynik wyborów w gminie Krasne, powiecie przasnyskim i w okręgu nr 16, mogła mieć wpływ również „bardzo dobra kampania” PiS (dużo plakatów i bilbordów, uczestnictwo kandydatów w piknikach, dożynkach, rocznicach, otwarciach, promocjach itp., rozdawanie promes i nagród, spotkania z Maciejem Wąsikiem, Kamilem Bortniczukiem, Jackiem Ozdobą, Patrykiem Jakim, Mateuszem Morawieckim) i „beznadziejna kampania Demokratycznej Opozycji” (mało bilbordów i plakatów, brak lub mało spotkań z kandydatami (prawdopodobnie tylko Marcin Kierwiński i Piotr Zgorzelski w Przasnyszu)).

Oczywistym jest, że na każdego wyborcę mogły mieć wpływ różne przyczyny i powody.

Podsumowanie kończę nietypowo, bo bez wniosków. Niech każdy Czytelnik tego artykułu dojdzie do nich sam, bo jestem świadomy, że będą one różne.

Ciekawe, jakie będą wyniki głosowań w gminie Krasne w najbliższych wyborach do Parlamentu Europejskiego i samorządowych?

Źródła informacji:

1. https://wybory.gov.pl/sejmsenat2023/pl/sejm/wynik/okr/16
2. https://wybory.gov.pl/sejmsenat2023/pl/obkw/1159911
3. https://www.eska.pl/wybory-2023/gmina-krasne
4. https://www.senat.gov.pl/sklad/senatorowie/

Fotografie: Internet – wyszukiwarka Google

Puławy, 30 listopada 2023 r.

PS Bardzo dziękuję Zarządowi OSP w Wężewie za zamieszczenie niniejszego artykułu na stronie internetowej straży.