Pierwszy Raport z poszukiwań pt: Galeria Historyczna ukazał się na naszej stronie internetowej w kwietniu 2016 r. a drugi w sierpniu 2017 r. Czas nadszedł na trzeci odcinek.
Na początku artykułu chcę podziękować, za przekazane nam materiały i napisane do nas listy, Panu Krzysztofowi Kowalskiemu – byłemu Komendantowi Powiatowemu Państwowej Straży Pożarnej w Ciechanowie oraz Pani Mari Weronice Kmoch – historyczce i regionalistce z powiatu przasnyskiego, za kopię nekrologu pierwszego prezesa naszej Straży.
Fragmenty listów Pana Komendanta pozwoliłem sobie, z wielką radością, zamieścić poniżej.
„Serdecznie witam. Cieszę się bardzo jak widzę, że ktoś wraca do historii poszukując korzeni tak niesamowitej organizacji, jaką jest OSP. Bywałem w jednostce Wężewo, gdy gmina Krasne należała administracyjnie do rejonu ciechanowskiego”.
Pan Krzysztof Kowalski przekazał nam scany dokumentów z lat 50 XX wieku dotyczące OSP w Wężewie. Oto, co pisze:
„Zbierając materiały dotyczące historii OSP obecnego powiatu ciechanowskiego odkładałem też na bok wszystko inne, co mi „wpadło w ręce” dotyczące OSP. Ustalanie dat powstania jednostek czasami bywa bardzo trudne ze względu na trudności w dotarciu do dokumentów lub ich brak. W niektórych przypadkach powoływanie straży trwało rok dwa lub więcej z różnych przyczyn. Najwięcej informacji dotyczących Wężewa wskazuje na rok 1922, ale równie dobrze mógł być to rok 21 jako pierwsze działania dotyczące powołania OSP. W materiałach spotkałem się z informacjami, że OSP Wężewo w latach 20 było połączone z OSP Żbiki, jako oddział. Ale być może macie już takie informacje. W załączeniu przesyłam scan ankiety do rejestracji jednostki na początku lat 50 mam oryginalny dokument, myślę że jest ciekawy. Jeżeli będzie Pan zainteresowany to mam jeszcze jakieś dokumenty z lat 70 dotyczące wyborów zarządu OSP.”
Oczywiście, że byliśmy ciekawi i otrzymaliśmy dokumenty z lat 70 XX wieku, są wszystkie w naszych archiwach i wkrótce też na wystawie na naszej „ Ścianie Tradycji”. Pan były Komendant PSP w Ciechanowie ma dostęp do archiwów, które nas bardzo interesują, bo zbliża się 100- lecie naszej jednostki. Na naszą prośbę o zwrócenie uwagi w swoich poszukiwaniach historycznych na OSP w Wężewie i jej początki odpisał tak:
„Myślę, że rokiem powstania może być zarówno 1921 jak i 1922. Planuję w przyszłości (jak będę miał czas i natchnienie) kwerendę w archiwach, więc zwrócę na to przy okazji uwagę. Tak żartobliwie mówiąc to z młodszymi strażami nie ma takiego problemu.”
Od Pana Komendanta otrzymaliśmy 13 skanów, w tym kilka stron książki Jerzego Pełki „Dzieje ochotniczego pożarnictwa w powiecie ciechanowskim (1882-2002)” – Ciechanów, 2002. Pewne nieścisłości w tej książce, dotyczące daty powstania OSP w Wężewie, obopólnie przez nas zauważone, Pan Komendant wytłumaczył w ten sposób:
„Zeskanowałem z wcześniej przywołanej książki J. Pełki strony, na których przewija się OSP Wężewo. Można zauważyć pewne nieścisłości dotyczące powołania OSP na stronie 57 autor pisze o 1921 roku założenia jednostki. Ze strony 69 dowiadujemy się, że straż w Żbikach powstała w 1926 roku i ustanowiono wtedy dwa oddziały tejże straży w Wężewie i Żmijewie z dalszych zestawień widać, że straż w Żmijewie też powstała w 1926 roku. W zestawieniach tabelarycznych na stronie 141 i 144 jako datę powołania OSP Wężewo mamy 1922 rok. Pokazując te nieścisłości nie chcę krytykować J. Pełki, którego miałem przyjemność znać a nawet pomagać w zbieraniu materiałów, trudno jest nieraz dotrzeć do materiałów źródłowych tak odległych. Książka pokazuje dzieje ochotniczego pożarnictwa a nie historię poszczególnych jednostek, dlatego mogły powstać przekłamania”.
Poniżej zamieszam jeszcze jeden z otrzymanych skanów, tj. „Ankietę do rejestracji Ochotniczej Straży Pożarnej” z 1957 roku. Ciekawostką jest to, że na odwrocie tego dokumentu jest pieczątka wpływu dokumentu z 1953 roku.
Kolejnym dokumentem naszej historii, tym razem smutnym, odnalezionym w archiwach i przekazanym przez Panią Marię Weronikę Kmoch, jest nekrolog pierwszego Prezesa OSP Żbiki – Wężewo Adama Cichockiego, zamieszczony w gazecie „Przegląd Pożarniczy” z 1927 roku, nr 45-46, s. 781. Pani Maria jest historykiem i regionalistką, jej specjalnością są Kurpie, a szczególnie miejscowość Jednorożec i okolice. Szukając informacji o strażach pożarnych i ich początkach w przedwojennym powiecie przasnyskim odnalazła ten nekrolog, nawiązała z nami kontakt i przekazała go nam, za co jeszcze raz serdecznie dziękujemy. Ten fragment gazety i zawarty w nim nekrolog to pierwszy dowód na piśmie (jak na razie) o istnieniu straży pożarnej w naszych miejscowościach. Oto on:
Po otrzymaniu poprzednich i tych materiałów docieramy powoli do pięknych i zawiłych początków naszej Straży, które wiążą się ściśle z historią dwóch naszych sąsiednich miejscowości, tj. Wężewa i Żbik.
Bardzo prosimy o kolejne informacje i listy oraz zdjęcia na naszą „Ścianę Tradycji” OSP w Wężewie.
Następny raport przewidujemy na 100 lecie Jednostki OSP w Wężewie, w 2021 roku.
Pozdrawiam: k.wyszkows@wp.pl