W tej części naszych „wspomnień” zapraszam do podróży po naszej miejscowości w formie statystycznej . Do tych danych niektórzy moi rozmówcy, którym pokazałem te informacje, byli sceptyczni i twierdzili iż szczególnie liczba zwierząt gospodarskich jest zawyżona . Lecz nie zmienia to faktu że te informacje są olbrzymią skarbnica wiedzy o naszej wsi jak wyglądała dwadzieścia lat po II wojnie światowej . Można zobaczyć z bardzo dużą dokładnością strukturę gospodarstw rolnych w Wężewie ze względu na liczbę hektarów , zwierząt gospodarskich czy ilości traktorów.
W drugiej części artykułu znajduje się krótka biografia Stanisława Błaszczaka. Na podstawie tej biografii, dowiemy się, że mieszkańcy Wężewa, którzy mieli mniejsze gospodarstwa bardzo często by zapewnić swojej rodzinie godne warunki pracowali nie tylko na roli lecz także jako robotnicy w zakładach pracy. To już kolejna krótka biografia włączona w treść artykułów na stronie.
Zapraszam do lektury .
W lutym 2019 roku szukając materiałów o straży pożarnej w Wężewie pojechałem do Archiwum Państwowego w Warszawie a konkretnie do Oddziału Dokumentacji Osobistej i Płacowej w Milanówku i tam odnalazłem Akta: Wojewódzkiego Biura Geodezji i Terenów Rolnych o sygnaturze Nr. Zesp. 1613/IV Powiat Ciechanów pt: „Zestawienie Zbiorcze Gromady Krasne oraz Charakterystyka Wsi” w 1967 r. Byłem bardzo zaskoczony i jednocześnie zadowolony z tego znaleziska, szczególnie iż znalazłem tam zestawienie bardzo szczegółowe dotyczące wsi Wężewo. A należy podkreślić że to bardzo rzadkie znalezisko. Na podstawie tych akt i i archiwum OSP w Wężewie , które obecnie przechowuje i gromadzę pozwoliłem sobie nakreślić lata 1966-1967 w poniższych tabelach .
Tabela 1. Ogólna charakterystyka / zestawienie zbiorcze / wsi Wężewo . Dane indywidualnych gospodarstw rolnych ( grunty )
| Gospodarstwa rolne w Wężewie w latach 1966 -1967 r | ||||||
| Wyszczególnienie | Ogółem | W tym gospodarowania | ||||
| Do 2 ha | 2-5 ha | 5-10 ha | Powyżej 10 ha | |||
| Liczba gospodarstw | 62 | 16 | 16 | 19 | 11 | |
| Ogólny obszar gospodarstw /w ha/ | 322,90 | 9,14 | 44,26 | 132,13 | 137,37 | |
| W tym | Użytki rolne /w ha/ | 312,98 | 8,34 | 42,62 | 127,54 | 134,30 |
| Grunty orne /w ha/ | 298,54 | 7,89 | 39,94 | 121,54 | 129,17 | |
| Z tego | Gruntów ornych I-III klasy /w ha / | 65,53 | 1,57 | 8,94 | 27,47 | 27,55 |
| Gruntów ornych IV klasy /w ha / | 126,21 | 3,98 | 12,23 | 54,07 | 55,93 | |
| Gruntów ornych V-VI klasy /w ha / | 106,8 | 2,34 | 18,77 | 40,00 | 45,69 | |
| Obszar gruntów ornych leżących odłogiem /w ha/ | – | – | – | – | – | |
| Przeciętna liczba działek w gospodarstwie | 6,5 | 1,9 | 7,1 | 8,1 | 9,2 | |
| Przeciętna wielkość działki / w ha/ | 0,8 | 0,3 | 0,4 | 0,9 | 1,3 | |
Tabela 2. Ogólna charakterystyka / zestawienie zbiorcze / wsi Wężewo . Dane indywidualnych gospodarstw rolnych ( zwierzęta gospodarskie )
| Gospodarstwa rolne w Wężewie w latach 1966 -1967 r | |||||||||||
| Wyszczególnienie | Ogółem | Podział gospodarstw w /ha/ | |||||||||
| Do 2 ha | 2-5 ha | 5-10 ha | Powyżej 10 ha | ||||||||
| W latach | 1966 | 1967 | 1966 | 1967 | 1966 | 1967 | 1966 | 1967 | 1966 | 1967 | |
| Bydło / w szt./ | Ogółem | 180 | 187 | 15 | 17 | 35 | 39 | 63 | 60 | 67 | 71 |
| W tym Krowy | 122 | 123 | 14 | 14 | 26 | 30 | 43 | 43 | 39 | 36 | |
| Trzody ogółem | 246 | 264 | 26 | 27 | 55 | 71 | 92 | 84 | 73 | 82 | |
| Koni | 58 | 66 | 1 | 1 | 11 | 14 | 23 | 26 | 23 | 25 | |
| owiec | 16 | 10 | 1 | 1 | 8 | 5 | 3 | 2 | 4 | 2 | |
| Obsada zwierząt w przeliczeniu 1 ha użytków rolnych | 16 | 16 | 51 | 54 | 25 | 3,0 | 1,4 | 1,3 | 1,2 | 1,3 | |
| Bydło / szt./ | Ogółem | 0,6 | 0,6 | 18 | 20 | 08 | 0,9 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,5 |
| W tym krów | 0,4 | 0,4 | 1,7 | 1,7 | 0,6 | 0,7 | 0,3 | 0,3 | 0,3 | 0,3 | |
| Trzody ogółem | 0,8 | 0,8 | 3,1 | 3,2 | 1,3 | 1,7 | 0,7 | 0,6 | 0,5 | 0,6 | |
| Koni | 0,2 | 0,2 | 0,1 | 0,1 | 0,2 | 0,3 | 0,2 | 0,2 | 0,2 | 0,2 | |
| Owiec | 0,0 | 0,0 | 0,1 | 0,1 | 0,2 | 0,1 | – | – | – | – | |
Tabela 3. Ogólna charakterystyka / zestawienie zbiorcze / wsi Wężewo . Dane indywidualnych gospodarstw rolnych ( różne wybrane dane )
| Gospodarstwa rolne w Wężewie w latach 1966 -1967 | ||||||
| Wyszczególnienie | Ogółem | W tym gospodarowania | ||||
| Do 2 ha | 2-5 ha | 5-10 ha | Powyżej 10 ha | |||
| Liczba traktorów | – | – | – | – | – | |
| Liczba gospodarstw, których właściciel ukończył 60 lat | 19 | 6 | 7 | 4 | 2 | |
| Liczba gospodarstw bez następców | 1 | 1 | – | – | – | |
| Liczba gospodarstw , których właściciele wyrazili chęć przekazania swych gospodarstw Państwu za rentę | – | – | – | – | – | |
| Liczba gospodarstw zagrożonych upadkiem ekonomicznym | Liczba gospodarstw | 1 | 1 | – | – | – |
| Obszar użytków rolnych /w ha/ | 1,29 | 1,29 | ||||
| Obowiązkowych dostaw zbóż /w q/ na rok | 7,97 | 7,97 | ||||
Na podstawie tych danych i po ich analizie warto je porównać z dzisiejszymi danymi. Taka możliwość, po części daje nam internet. Zapraszam na stronie internetową pt: Polska w liczbach, gdzie pod adresem https://www.polskawliczbach.pl/wies_Wezewo_mazowieckie możemy się zapoznać z danymi statystycznymi między innymi z lat 2002, 2017 , 2021 i innych . Z pośród wszystkich danych na tej stronie zaintrygował mnie wpis z 2023r cytuję :
”4,3% (1) podmiotów jako rodzaj działalności deklarowało rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo jako przemysł i budownictwo swój rodzaj działalności deklarowało 43,5% (10) podmiotów, a 52,2% (12) podmiotów w rejestrze zakwalifikowana jest jako pozostała,działalność.”
Dowiadujemy się także:
„Według danych archiwalnych pochodzących z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2002 roku we wsi Wężewo było 96 gospodarstw domowych. Wśród nich dominowały gospodarstwa zamieszkałe przez jedną osobę takich gospodarstw były 24 .”
Dane z tej strony pokazują olbrzymią przemianę jaką przeszła nasza miejscowość na przestrzeni lat jeśli chodzi o zmiany chociażby związane z działalnością gospodarczą. Choć na cytowanej stronie nie ma informacji o liczbie zwierząt hodowanych, żyjących obecnie w Wężewie oraz liczbie hektarów podzielonych na poszczególne gospodarstwa domowe .To i tak jest bardzo wiele innych informacji. Polecam bardzo tą stronę internetową . https://www.polskawliczbach.pl/ .
Powróćmy jednak do naszych tabel z początku artykułu i opinii osób, które znały realia lat 60-70 XX wieku. Niemalże wszyscy byli zgodni iż najwięcej kontrowersji budzi tabela nr:2, gdzie ukazane są zwierzęta gospodarskie . Na uwagę zasługuje fakt iż te dane są prawdopodobnie zawyżone . Liczba koni , krów itp. jest podejrzanie wysoka. Można przypuszczać iż osoby pracujące nad danymi, przesyłając je do (centrali) chcieli zaznaczyć jak dobrze rozwija się gospodarczo nasza „Ludowa Ojczyzna„ przy zestawieniu zbiorczym całej gminy czy powiatu liczby były imponujące . Nie zmienia to jednak faktu że to bardzo dobre źródło informacji dla nas obecnych by móc zobaczyć własnymi oczami jak zmieniło się Wężewo na przestrzeni tych niespełna 60-lat .
W poprzednich artykułach na stronie OSP w Wężewie chociażby pt.: „II wojna światowa – wspomnienia i wybrane dane archiwalne dotyczące Wężewa i okolic” przedstawiłem krótkie biografie dwóch osób tj. Franciszka Gołoty i Mariana Miętkiewicza . Teraz pragnę przypomnieć postać Stanisława Błaszczaka .
Stanisław Błaszczak urodził się 26 marca 1927 roku w Wężewie ojcem jego był Władysław Błaszczak a matką Stefania Usiądek pochodząca z Kozina. Stanisław był wnukiem Aleksandra Błaszczaka (https://osp.wezewo.info/?p=12301). W wieku 8 lat rozpoczął naukę w Szkole Powszechnej w Wężewie . Tuż przed II wojną światową w 1939 roku ukończył ją i zaliczył 4 klasy . Podczas wojny Niemcy rozebrali budynki gospodarskie jego rodziców i wraz z nimi został przeniesiony do innego gospodarstwa w Wężewie. Na miejscu dawnego siedziska pozostał tylko kamienny chlew, który służył prawdopodobnie Niemcom za magazyn . Z rodzicami na nowym miejscu pracował do końca wojny. Po wojnie w 1948 roku stanął przed wojskową komisją lekarską i został uznany zdolnym do służby wojskowej lecz z powodu, prawdopodobnie chorych stawów u nóg przeniesiony do służby pomocniczej .W wieku 25 lat przeszedł do rezerwy liniowej w stopniu szeregowego i w 1952 roku otrzymał przydział organizacyjno – mobilizacyjny do pełnienia służby na stanowisku ( funkcji ) strażak w terenowym oddziale samoobrony. Ożenił się z Ludwiką Kierszak z Zalesia i miał dwoje dzieci Tadeusza (1957r) i Hannę (1960r). Po ślubie pracował w gospodarstwie rodziców i dorywczo w budownictwie. W 1962 roku Władysław ojciec Stanisława podzielił swoje gospodarstwo na czterech synów. Stanisławowi przypadło w udziale siedlisko rodzinne i 4 hektary na Żbikach. Władysław zmarł w wieku 71 lat w 1967 roku a rok później w 1968, w wieku 79 lat zmarła matka Stanisława Stefania .
W kwietniu 1968 roku w wieku 41 lat zatrudnił się w Ciechanowskim Przedsiębiorstwie Budowlanym na ul. Orylskiej 12a. Przez pierwsze trzy miesiące kształcił się w zakładzie pracy pod kierownictwem działu Zatrudnienia i Szkolenia Zawodowego. W lipcu 1968 roku skończył szkolenie i został zatrudniony na stałe . Pracował tam do czerwca 1970 roku gdzie przeniósł się na krótko do Rejonowego Przedsiębiorstwa Melioracyjnego w Ostrołęce . W 1970 roku wybudował dom jednorodzinny z cegły, który stoi do dziś . Od stycznia 1971 roku do września 1978 roku pracował w Państwowym Gospodarstwie Rolnym w Krasnem w grupie remontowo-budowlanej. Przez cały okres pracy zawodowej uskarżał się na bolące nogi , który stan się pogarszał. Prawdopodobnie przyczyną była postępująca choroba Parkinsona . Świadczą o tym częste wizyty u lekarza w Krasińcu i specjalistów w Ciechanowie i Płońsku. W legitymacji ubezpieczeniowej widnieją także zapisy z wizyt u lekarzy okulistów. W 1978 roku przepisał gospodarstwo rolne swojej córce Hannie a sam przeszedł na rentę rolniczą w wieku 51 lat. Stanisław Błaszczak zmarł po ciężkiej chorobie dnia 3 marca 2004 roku w Wężewie przeżył 77 lat.
To kolejna już krótka biografia jednego z mieszkańców Wężewa. Zapraszam do nadsyłania informacji i zdjęć na adres k.wyszkows@wp.pl to choćby w ten sposób przywrócimy zwykłe i niezwykłe losy mieszkańców naszej miejscowości .
Autor: Krzysztof Wyszkowski
Biblioteka :
Zdjęcie wyróżniające ( pod tytułem artykułu) ze zbiorów Bogdana Zarodkiewicza – prosimy o kontakt w celu ustalenia osób na zdjęciu i daty powstania .
Foto 5- ( zdjęcie weselne Państwa Żurawskich ) ze zbiorów Bogdana Zarodkiewicza – prosimy o kontakt w celu ustalenia osób na zdjęciu i daty powstania
- Archiwum Państwowe w Warszawie – Oddziału Dokumentacji Osobistej i Płacowej w Milanówku Akta: Wojewódzkiego Biura Geodezji i Terenów Rolnych o sygnaturze Nr. Zesp. 1613/IV Powiat Ciechanów pt: „Zestawienie Zbiorcze Gromady Krasne oraz Charakterystyka Wsi” w 1967 r.
- Archiwum OSP w Wężewie
- Foto 1-( droga w Wężewie) ze zbiorów Bogdana Zarodkiewicza
- Foto 2 -( spotkanie przy samochodzie) ze zbiorów Bogdana Zarodkiewicz – prosimy o informacje
- Opinie na temat danych w tabelach – Bogdan Zarodkiewicz , Eugeniusz Nalewajski, Tadeusz Bojarski.
- https://www.polskawliczbach.pl/
- https://www.polskawliczbach.pl/wies_Wezewo_mazowieckie
- https://osp.wezewo.info/?p=12301
- Książeczka Ubezpieczeniowa – Stanisława Błaszczaka ( Foto-3)
- Książeczka Wojskowa- Stanisława Błaszczaka (Foto-4)
- Akt notarialny ( ze zbiorów rodzinnych Państwa Bojarskich)
- Wspomnienia Hanny i Tadeusza Bojarskich
- Materiały i wspomnienia zebrał i przekazał wnuk Stanisława Błaszczaka – Paweł Bojarski
